Put your money where your green heart is
Vroeger winkelde ik graag bij de grotere tuincentra. Lekker veel aanbod, mooi opgekweekte planten, goedkope tuingrond en snel resultaat. Totdat ik me begon af te vragen waarom ik bij de buitenplanten nooit bijen, vlinders of andere bestuivers tegenkwam...
Veel zaden en planten zijn gemodificeerd, gemanipuleerd en met herbiciden en pesticiden bewerkt om te komen tot het... perfecte plaatje. Het resultaat is dat lang niet alle bloemen meer stuifmeel bevatten. Of de bloemen zijn zo uit verhouding geraakt, dat bestuivers als bijen en vlinders er niet eens meer bij de meeldraden komen. En met al dat gif erin is dat maar goed ook. Je snapt, de biodiverse waarde ervan is nihil. Nu we dat weten kunnen we duurzame en biologische keuzes maken. Hier vast een checklist waarmee je natuurbewust kunt shoppen.
CHECKLIST: Stop before you shop
Shop local
Eigen plant eerst
Biologisch
Go with the flow
Circulair
Maak een plannetje en laat je gedachten gaan over wat je nodig hebt en wat de moeite waard is om in te investeren. Hoe verleidelijk grote tuincentra ook zijn, weet dat het gros van de planten niet biologisch en vrij van chemicaliën is opgekweekt. Ook is de herkomst van planten niet altijd te achterhalen. Lokale kwekers die planten met liefde en aandacht in de volle grond laten groeien leveren sterkere planten die minder gevoelig zijn voor ziektes, schimmels en het grillige weer. En omdat de planten niet ingevlogen of ingevoerd zijn, is de eco footprint zeer laag. Kijk voor boeketjes vooral bij pluktuinen en duurzame bloemisten.
Je geeft de lokale biodiversiteit een boost door voor inheemse planten te kiezen. Dit zijn bloemen, planten, struiken en bomen die hier van nature voorkomen of passen bij ons klimaat en de voedingsbehoefte van onze dieren. Inheemse planten hebben bovendien natuurlijke vijanden. Invasieve exoten vaak niet, waardoor deze de biodiversiteit in het gedrang brengen. Zoek CO2-compensatie planten en planten die de luchtvervuiling kunnen verminderen. Foto: plantenvanhier.nl
Kies uitsluitend voor planten die puur natuur zijn opgekweekt. Met keurmerken SKAL en EKO weet je dat je goed zit. Niet alle kwekers zijn al in staat om biologische keurmerken te mogen voeren, maar dat sluit niet uit dat ze op duurzame wijze en zonder gif werken. Ga dit dus altijd na. Hetzelfde geldt voor het kopen van zaden. Gif in het zaad of in de plant is gif in de keten, dus je geeft het ecosysteem in je tuin een opdonder waar het maar moeilijk van herstelt. Wees alert op 'greenwashing', soms lijkt iets duurzaam maar is het niet. Zo bestaat er groeipapier (papier met zaadjes) dat geen inheemse zaden bevat en waar gif in zit.
Natuurpositief tuinieren betekent vertragen en observeren. Wat leeft er in je tuin, welke dieren zijn er nog te weinig, hoe is je bodem eraan toe, hoeveel zon krijgen de planten, hoe is je tuin gedurende de wisselende seizoenen? Zorg dat er zo vroeg tot zo laat mogelijk in het jaar eten en beschutting is voor o.a. wilde bijen, hommels, vlinders, lieveheersbeestjes, vogels en mogelijk ook egels (bloeiboog). Houd er rekening mee dat biologische kwekers lang niet alle planten op voorraad hebben. Zij bewegen mee met het weer en verkiezen kwaliteit boven kwantiteit. Bovendien kunnen ze je goed adviseren over alternatieven.
Zeker als je een kleine tuin of een balkon hebt, kunnen accessoires het verschil maken. Het meest duurzame zijn tweedehands spullen, dus lange leve rommelmarkten, vintage winkeltjes en marktplaats. Ook in je eigen buurtje kun je vaak wat overnemen. Knap je iets op, gebruik dan duurzaam materiaal. Fungi Force is een bio-based beits (zeg dat maar eens 3x achter elkaar). Ook zijn er steeds meer merken die recyclen en upcyclen, zoals de potten van ELHO. Of ga voor terracotta. Dit licht poreuze, natuurlijke materiaal zorgt dat de plantwortels voldoende zuurstof krijgen en een teveel aan water juist doorlaten. Foto: Seasons
Gelukkige adresjes
-
Kwekerij van Houtum, Doorn (UT)
Van HoutumIk ben fan van dit familiebedrijf dat biologische vaste planten kweekt in de buitenlucht op de Utrechtse Heuvelrug. Ook zijn ze de trotse producent van Bio-Kultura: troepvrije bodemverbeteraars. "Wij kweken alleen planten waar we zelf iets mee hebben. Hierdoor is het assortiment als geheel op elkaar afgestemd en combineren gaat als vanzelf. Wij houden van sterke en weelderige planten waarbij bladvorm, bloei, standplaats, insectvriendelijkheid en diversiteit belangrijke factoren zijn."
-
Kwekerij de Hessenhof, Ede (GLD)
HessenhofPlanten kweken op turf (veen) kan echt niet meer. Bij de opgraving van veen komt veel CO2 vrij en gaan landschappen en de biodiversiteit terziele. Gelukkig kweekt de Hessenhof zo'n 3000 biologische planten op bladgrond. Met de droge zomers is dit zeker op de Veluwe geen gemakkelijke opgave, maar hun liefde voor puur natuur is ongekend groot. Je vindt hier geen ingekochte planten, maar zelf opgekweekte planten die soortecht en ziektevrij zijn. Foto: Seasons.
-
Cruydt-Hoeck, biologische zaden
Cruydt-HoeckDe Cruydthoek heeft een webshop met een mix van biologische zaden van inheemse, wilde bloemen en van vaste planten. "Steeds weer zien we dat als we planten terugbrengen, dieren vanzelf volgen. Tegelijk kunnen we niet zomaar alles overal zaaien en planten. De juiste planten op de juiste plaats, met daaraan gekoppeld het juiste beheer. Dit is essentieel voor ecologisch herstel, in plaats van onbedoelde schade aan te brengen aan onze natuurlijke populaties," aldus oprichters Jojanneke en Jasper.
-
Boomkwekerij Valckenhof, Reek (BRA)
ValckenhofKwekerij Valckenhof is een van de oudste biologische boomkwekerijen van Nederland. De oprichters behoren tot een handvol pioniers die het onontgonnen gebied gingen verkennen. Sindsdien doen ze aan biologische teelt van inheemse, houtige gewassen. Ze hebben een breed aanbod aan producten zoals haagplantsoen, parkbomen, schaduwbomen, klimbomen, fruitbomen en bessenstruiken.
-
Stekkers, Utrecht
StekkersStekkers wil zoveel mogelijk eetbaar landschap creëren, simpelweg omdat we meer bomen moeten planten en dat er wereldwijd een transitie in de voedselproductie nodig is. Stekkers biedt een breed assortiment aan meerjarige troepvrije planten die productief en smaakvol zijn en het goed doen in ons klimaat. Hun planten zijn vooral geschikt voor een eetbaar landschap, zowel klein als groot. Naast een groot aanbod fruit- en notenbomen en bessenstruiken, focussen ze ook op de onderlaag: kruiden, bloemen, groenten en aardbeien. Uteraard werken ze met biologische grond.
-
De Wiltfang, Maartensdijk (UT)
De WiltfangDat De Wiltfang, expert in hoogwaardig tuingereedschap, in ons dorpje is gevestigd, da's pas geluk hebben. Ze verkopen ook manden, kassen en regentonnen. Je kunt er meteen je oude materialen inleveren. Zij zorgen dat het bij Betuwe Wereldwijd terecht komt. Daar knappen ze gebruikt gereedschap op. Ze doen dat samen met mensen met een ‘rugzakje’ (zoals autisme of een verstandelijke beperking), vrijwilligers en (langdurig) werklozen. Ze verzenden de opgeknapte goederen naar opleidingscentra en andere organisaties in ontwikkelingslanden.
-
EarthKweek
EarthKweekEarth Kweek is de groenste kwekerij van groendakplanten voor platte en hellende daken, terrassen en balkons. Oprichter Marijn richt zich op een natuurlijke, biologische teelt en circulaire bedrijfsvoering. Dit doet hij door het plastic gebruik te minimaliseren, chemische middelen uit te sluiten en afvalproducten een tweede kans te geven.
-
Studio Wae
Studio WaeHoewel gelukkige tuinen zo min mogelijk verharding bevatten, dragen de tegels van Studio Wae bij aan circulariteit en geven ze je borders speelsheid. 'The Right Wae collectie' is esthetisch verantwoord en voor 76% vervaardigd van hergebruikte grondstoffen. Met Urban Mining worden oude bestrating en materialen van sloopklare gebouwen in verschillende fracties gebroken en opnieuw ingezet. De tegels kun je ook neerleggen als stapstenen waar tredplanten tussen kunnen groeien.
-
Ecoo
ECOODe Nederlanders recyclen, de Belgen recycleren. Love it! Ecoo recycleert jouw restplastics tot nieuwe producten die ertoe doen. Zo geven ze deze grondstof opnieuw een duurzame plek in de wereld. En de producten hebben bovendien ook nog eens echt de looks. Van ecologische tuinbakken, modulaire moestuinbakken en compostbakken, afboordingsranden en meer.
Pluktuinen
Als je echt wilt vertragen, bezoek dan een van de vele (biologische) pluktuinen in Nederland. Groente en fruit dat met zoveel liefde is gekweekt, smaakt echt beter. Als je je op tijd inschrijft, kun je een zelfpluk abonnement afnemen. Voordat we zelf een moestuin kregen, kon je ons wekelijks bij Tuinderij Eyckenstein vinden. Ook kun je in pluktuinen vaak zelf boeketjes samenstellen. Met zo'n lage eco footprint geef je de ander of jezelf echt een natuurbewust cadeau.