Bij Esmaralde van Bloemendroom geen gewaxte amaryllis bollen, in oase geprikte dennentakken of opgepoetste kerstballen. Esmaralde verkoopt bloemen en tweedehands vazen. Punt.
'Aan bloemen hebben we niks, volgens Lubach. Het zijn energieslurpers en kwekerijen zijn ruimtevreters. Bovendien zijn de meeste (export) bloemen gifproducten die schadelijk zijn voor de biodiversiteit en hebben ze een verwaarloosbare toegevoegde waarde, 2 dagen in de vaas en je kunt ze wegkieperen', citeert Bloemenkrant.nl met pijnlijke ondertoon. En voor een groot deel kan ik me daarin vinden. Noem mij een sector waar de natuur niet grootschalig onder te lijden heeft.
Een bos bloemen zou volgens Lubach bovendien een nutteloos product zijn. 'Je hebt toch ook geen siermelk.' Ik snap de invalshoek en ben gek op dat soort metaforen. Maar het is in mijn ogen niet nuttelozer dan zijn stropdas. (Tenzij hij een exemplaar heeft dat van opgeviste netten is gemaakt.) Als we alles langs die lat gaan leggen, zou zomaar 75% van onze inboedel naar de milieustraat kunnen. Is er dan een manier om - temidden van onze eeuwenoude bloemencultuur - op groenere wijze van een bosje bloemen te genieten? Wel als je je realiseert dat ook de (ont)sierteelt een kwestie van aanbod én vraag is. Ter vergelijking: hoe kunnen boeren verduurzamen als wij Nederlanders vast blijven houden aan zuivel en vlees?
Verwend met opgeflufte bloemen
De consument heeft hierin een grote verantwoordelijkheid. Het is tijd dat we uit onze winterslaap ontwaken. Een deel van de sector - inclusief de grote tuincentra - heeft ons teveel verwend. De lat is met al die opgeflufte en gemanipuleerde bloemen steeds hoger komen te liggen. Ik daag je met liefde uit om weer realistisch te kijken naar hoe natuur er echt uit ziet, ook in een vaas. Net als de kromme komkommers zijn natuurlijke boeketten in al hun imperfecte schoonheid nu nog de buitenbeentjes. Laten we hopen dat dit een kwestie van tijd is. Bloemisten kunnen hierin een voorlichtingsrol hebben. Zo ook Esmaralde die een duurzame bloemenzaak in Almelo begon in wat voorheen ironisch genoeg een slagerij was.
Esmaralde: "Ik houd van bloemen en ben van mening dat de vele vliegkilometers niet nodig zijn om een jaarrond mooie bloemen te hebben. Zóveel handel komt uit de Amerika's en Afrika maar ook Azië en Oceanië. Verder groeien er in zoveel tuinen en zelfs langs bermen de prachtigste bloemen die het prima in een boeket doen. Als daar de maaier doorheen gaat, doet dat wel even pijn. In de winkel wil ik bloemen van de veiling combineren met producten uit onze eigen tuin, waar ik zeker zo'n 6.000 bloembollen kwijt kan. En een stukje bewustzijn bij de klanten creëren over de bloeiseizoenen en het meer op natuurlijke wijze kweken van bloemen en planten." Foto: Lénida Vega Vargas
De conclusies uit de show kwamen niet geheel als een verrassing, maar zetten me wel aan het denken. Het voelde niet goed om alle bloemkwekers en bloemisten over één kam te scheren. Hoewel het item van Lubach over de vervuiling door de internationale bloementeelt er in de sector flink inhakte, kan het ook gezien worden als een stok achter de deur om sneller te verduurzamen en een tegengeluid te laten horen. Er moet nog veel gebeuren, maar gelukkig laat een citaat uit het AD grootse ambitie op het gebied van verduurzaming zien:
Volgens Jesse Schevel, lobbyist voor de Nederlandse glastuinbouw in Brussel, is het niet beter voor het milieu om bloemen te kweken in Afrika. "Daar wordt veel kunstmest gebruikt, die wij in Nederland niet nodig hebben. Kunstmest is op zijn beurt weer slecht voor het milieu. Nederlandse bloemen zijn onderaan de streep de duurzaamste ter wereld. En daarnaast hebben we de ambitie om voor 2040 helemaal energieneutraal te zijn.”
Kritische noot: in de tegenreactie wordt vooral ingegaan op het verduurzamen van energie. Graag had ik hier nog een flink stuk aan biodiversiteit en bodembescherming terug zien komen. Gif dat eenmaal het ecosysteem in gaat, wordt tenslotte van organisme op organisme doorgegeven. Het gebruik van herbiciden en pesticiden om ons van een gepimpt boeket te voorzien, gaat simpelweg te ver.
'Voor mijn klanten was het even wennen.'
Dat het niet alleen van de kwekers moet komen, maar ook vanuit de bloemist en zelfs de consument, laat Esmaralde in de praktijk zien. "Bij andere bloemisten zie ik nog onnodig veel plastic en geverfd papier. Ik kies voor 100 procent gerecycled papier, ongeverfd en ongebleekt. Mijn klanten hebben daaraan moeten wennen, maar inmiddels wordt het volop gewaardeerd. Op het zakje voeding na, gaat er bij mij geen plastic mee met de klant."Zelfs tijdens de feestdagen blijft Esmaralde trouw aan haar visie. "Het is verleidelijk om allerlei overdadige kerststukken met oase op te bouwen, maar het is niet nodig. De natuur is van zichzelf al zo mooi, als je maar op de juiste manier leert kijken. Consumenten mogen daarin best kritischer worden. Soms biecht een vriendin me op dat ze een keer bij een andere bloemist bloemen heeft gekocht. Als ik dan vraag waar die bloemen vandaan komen, is het antwoord: 'van de groothandel'."
Een oase van... microplastic
"Oorspronkelijk steekschuim bevat stoffen als formaldehyde en koolstof. In dit Australische artikel wordt uitgelegd dat steekschuim uiteen valt in kleine stukjes wat vervolgens de natuur vervuild. Het microplastic wordt zelfs teruggevonden in kleine zeediertjes! Op instagram is de beweging No Floral Foam actief om bloemisten en hobbyisten zoveel mogelijk te overtuigen van het feit dat je ook prachtige bloemstukken kan maken zonder steekschuim. De wetenschap werkt hard om de invloed van steekschuim op de natuur bloot te leggen. Ook bio afbreekbaar steekschuim heeft gevolgen voor het milieu, ondanks dat het sneller (85% wordt afgebroken in 3 jaar) wordt opgenomen in het milieu. Willen we het wel in onze leefomgeving hebben? Ik heb besloten om steekschuim niet meer te gebruiken. Er zijn genoeg alternatieven."
Kop op Arjen, bloemen houden ook van jou.
Het op de juiste manier naar binnen halen van de natuur kan verrijkend zijn, als je maar weet wat je naar binnen haalt. De uitdaging is om dit zo duurzaam en klimaatneutraal mogelijk te doen. Wat ik vooral jammer vind in de industrie is dat de klant teveel is misleid met bloemen die weinig meer met de werkelijkheid te maken hebben. Liever zie ik in de kassen (alleen in de koudere maanden) en op de velden gifvrije bloemen staan die nog wel stuifmeel en nectar produceren en de biodiversiteit verrijken. We zijn zo gewend geraakt aan overgecultiveerde bloemen, terwijl een veldboeket veel meer puur natuur ademt. En met die opgepompte bloemen als referentiekader worden ook de karretjes in de grotere tuincentra volgepropt. Geen bij die daar wat kan halen (hoewel dat met gif in de bloem weer een voordeel is), zolang het ons luie oog maar streelt.En wat dacht je van het vleugje mindfulness dat bloemen brengen? De verwelkende aard van bloemen leert je de tijdelijke schoonheid te waarderen en met ons reukorgaan als sterkste zintuig, geven bloemen ons soms net een klein zetje. Moet je ze inderdaad wel op tijd wat schoon water geven Arjen, want op die kotslucht zit ik ook niet te wachten. Snijbloemen of plukbloemen zijn gevoelsproducten die wat mij betreft ook met het juiste gevoel en de juiste voorkennis gekocht moeten worden.
Ga op zoek naar milieubewuste bloemisten, steun bloemisten die in een duurzame transitie zitten, bezoek biologische lokale kwekers en natuurlijk de gifvrije pluktuinen. En zaai gerust wat biologische snijbloemen in je tuin in, het soort waar bijen en vlinders van uit hun dak gaan.